 |
 |
Thenie-Proverba |
 |
|
 |
|
Asgje nuk i ngjan me shume nje te pafajshme se sa nje fajtor qe nuk rezikon asgje.
--- Bernard
|
|
|
|
Reklama |
|
|
|
Menuja |
|
|
|
Vizitoret e castit? |
|
|
|
Kemi 93 vizitor(e) dhe 0 anetar(e) ne faqe ne kete moment.
Ju jeni vizitor anonim. Mund te rregjistroheni ne cast falas duke klikuar ketu
|
|
|
|
Perkujtimore |
|
|
|
Nje dite si kjo ...
2008
Dhimitėr Pasko
Nė 4 maj 1966 mbylli syė Dhimitėr Pasko ose shumė i njohuri Mitrush Kuteli, shkrimtar, ekonomist, publicist dhe pėrkthyes. E pati nisur krijimtarinė letrare qysh nė vitet '30, kur botonte "Net shqiptare", "Kapllan Aga i Shaban Shpatės", "Ago Jakupi", si dhe hartonte mjaft vepra ekonomike. Pas ēlirimit, Kuteli botoi "Pylli i gėshtenjave", "Tregime tė moēme shqiptare", "Baltė nga kjo tokė" , "Nė njė cep tė Iirisė sė Poshtme", etj, si dhe bėri mjaft pėrkthime tė paarritshme tė shkrimtarėve tė mėdhenj botėrore, qė e vendosin nė piedestalin e pėrkthyesve tanė mė tė mirė.
Alberto Blest Gana'
Nė 4 maj 1830 lindi shkrimtari kilian Alberto Blest Gana', themeluesi i realizmit kritik nė letėrsinė e vendit tė vet dhe nė atė latinoamerikan. Veprat e tij mė tė mira, romane, jane: "Dashuria e parė", "Babai i familjes", "Martin Rives", "Aritmetikė e dashuri", etj. Vdiq nė vitin 1920.
Antuan Augustini
Nė 4 maj 1900 lindi nė Paris Antuan Augustini, skulptor kroat, i cili ndėrmjet veprave tė shumta qė krijoi, u dallua veēanėrisht pėr portretet. Ndėrmjet kėtyre portreteve ėshtė edhe njė portret i heroit tonė kombėtar, Gjergj Kastrioti Skendėrbeu.
Xhovani Batista Graci
Nė 4 maj 1925 u nda nga jeta Xhovani Batista Graci, fiziolog, qė u mor mjaft me sėmundjet ngjitėse dhe sidomos me malarjen. Ai pėrshkroi ciklin e plotė tė zhvillimit tė mikrobit tė kėsaj sėmundjeje , duke vėrtetuar se bartėsi i vetėm i tij ishte mushkonja anofele.
|
|
|
|
| |
|
Nga Agim Baēi*
Mospėrfillja e mendimit intelektual, sidomos nė disa nga ēėshtjet qė kanė tė bėjnė me zhvillimin e pėrgjithshėm nė Shqipėri, nuk ėshtė thjesht ndonjė protestė individuale, por njė ide e pranuar gjerėsisht nga vetė intelektualėt, e herė herė edhe nga vetė shteti.
Pas mbi 12 vjet ndryshimesh, mendohet se Shqipėria ka mbi 70 pėr qind tė intelektualėve tė larguar, ndėrkohė qė njė pjesė tjetėr duket e destinuar qė tė mbajė iso pėr veprimet e tė zgjedhurve nė bazė tė rregullave qė vendos partia e radhės nė fuqi. Mirėpo, ndihmesė pėr kėtė mospėrfillje duket se ka qenė jo vetėm niveli jo i lartė i protagonistėve politikė, por edhe vetė institucionet pėrfaqėsuese tė intelektualėve, tė cilėt nė kėto vite nuk kanė bėrė asgjė mė mirė se sa mbėshtetja pa asnjė kusht e atyre mendimeve qė kanė dalė nga zyrat e qeveritarėve. Gjatė kėtyre viteve, asnjėherė Akademia e Shkencave, e cila paguhet zyrtarisht pėr tė pėrfaqėsuar mendimin e dobishėm, mendimin e pėrparuar, nuk ka protestuar apo ngritur zėrin pėr kėtė largim intelektualėsh, ndėrkohė qė pjesa e kthyer nė atdhe me dėshirėn pėr tė punuar, ėshtė detyruar tė rikėrkojė sėrish vizė pėr njė emigrim tė ri, pasi thuajse ėshtė fyer tėrėsisht nga tė gjitha zyrat e shtetit.
A mundet dhe a duhet tė ndryshojmė?
Eshtė krejt normale qė tė gjithė ata qė kėrkojnė ndryshim tė kėsaj gjendje, tė mendojnė dhe tė gjejnė edhe rrugėt se si mund tė dilet. Fjalitė qė kėtu nuk jetohet apo ky vend nuk bėhet, qė thuhen rėndom nga shumė intelektualė, janė konstatime cinike, qė jo vetėm qė nuk japin zgjidhje, por tregojnė se edhe pėr shumė kohė mundėsia pėr tė ndryshuar do tė mbetet e vakėt.
Ndaj, nėse intelektualėt ndihen sot tė papėrfaqėsuar nga ata qė drejtojnė nė politikė apo institucione, nėse intelektualėt ndihen tė sulmuar nga pasiguria apo injorimi i mendimit tė tyre, atėherė duhet tė gjejnė rrugėt tė bashkėpunojnė, tė ngrejnė zėrin, tė bashkojnė forcat.
Por, njė hap i tillė duket se kėrkon sė pari nga tė gjithė qė tė kuptojnė se ēfarė janė tė zotėt tė bėjnė ata qė kėrkojnė ndryshimin, ata qė duan tė jenė ndryshe. Vetėm pasi tė kenė pranuar aftėsitė e veta, vetėm pasi nė mėnyrė inteligjente tė kenė pranuar se vetėm njė bashkim i energjive do tė jetė edhe efekti mė i mirė i ndryshimit, atėherė mund tė fillojmė tė flasim, mund tė fillojmė tė kėrkojmė realisht atė qė mendojmė si mė tė mirėn pėr kėtė vend, ku askush nuk duhet tė ndihet i pėrjashtuar, por qė gjithkush tė kuptojė pozicionin e vet.
Pėrndryshe, nėse do tė vazhdojmė vetėm tė konstatojmė e tė mos japim zgjidhje, nėse do tė vazhdojmė qė pėr hir tė mbijetesės vetėm tė aprovojmė atė qė na serviret, atėherė nuk ka pėrse tė akuzojmė askėnd se nuk na e dha mundėsinė pėr tė ndryshuar tė ardhmen tonė.
Ndryshimi i shoqėrisė fillon nga ndryshimi i qėndrimit tė secilit prej anėtarėve tė shoqėrisė qė mendon se ėshtė i aftė tė kontribuojė. Mė pas ēdokush duhet tė mendojė jo vetėm qė tė punojė nė Shqipėri, por edhe pėr Shqipėrinė. (Sepse mund tė punosh nė Shqipėri, por jo pėr Shqipėrinė!).
Sipas Sartrit, pėrkufizimi mė i mirė pėr njė intelektual do tė ishte fjala i dobishėm. Pikėrisht pėr kėtė pėrkufizim kanė mė shumė nevojė ata qė mendojnė se duhet tė kontribuojnė nė ndryshimin, pikėrisht pėr kėtė pėrkufizim kanė mė shumė nevojė ata qė duan qė ky vend mos ti pėrkasė krimit dhe korrupsionit. Pėrndryshe, pėr aq kohė sa zėri i njerėzve tė mendjes do tė mbetet i pabashkuar, pėr sa kohė institucionet e mendjes do tė luajnė zėrin e dytė tė asaj qė servir politika dhe mbėshtetėsit e politikės, do tė kemi intelektualė, por jo inteligjentė, pra, do tė kemi njerėz me shkollė, por jo njerėz tė dobishėm.
*Autori ėshtė drejtor i Qendrės sė Studimeve Kritike
|
|
|
|
