 |
 |
Thenie-Proverba |
 |
|
 |
|
I dehuri gjithnje betohet se nuk eshte i pire. --- Populli
|
|
|
|
Reklama |
|
|
|
Menuja |
|
|
|
Vizitoret e castit? |
|
|
|
Kemi 94 vizitor(e) dhe 0 anetar(e) ne faqe ne kete moment.
Ju jeni vizitor anonim. Mund te rregjistroheni ne cast falas duke klikuar ketu
|
|
|
|
Perkujtimore |
|
|
|
Nje dite si kjo ...
2008
Dhimitėr Pasko
Nė 4 maj 1966 mbylli syė Dhimitėr Pasko ose shumė i njohuri Mitrush Kuteli, shkrimtar, ekonomist, publicist dhe pėrkthyes. E pati nisur krijimtarinė letrare qysh nė vitet '30, kur botonte "Net shqiptare", "Kapllan Aga i Shaban Shpatės", "Ago Jakupi", si dhe hartonte mjaft vepra ekonomike. Pas ēlirimit, Kuteli botoi "Pylli i gėshtenjave", "Tregime tė moēme shqiptare", "Baltė nga kjo tokė" , "Nė njė cep tė Iirisė sė Poshtme", etj, si dhe bėri mjaft pėrkthime tė paarritshme tė shkrimtarėve tė mėdhenj botėrore, qė e vendosin nė piedestalin e pėrkthyesve tanė mė tė mirė.
Alberto Blest Gana'
Nė 4 maj 1830 lindi shkrimtari kilian Alberto Blest Gana', themeluesi i realizmit kritik nė letėrsinė e vendit tė vet dhe nė atė latinoamerikan. Veprat e tij mė tė mira, romane, jane: "Dashuria e parė", "Babai i familjes", "Martin Rives", "Aritmetikė e dashuri", etj. Vdiq nė vitin 1920.
Antuan Augustini
Nė 4 maj 1900 lindi nė Paris Antuan Augustini, skulptor kroat, i cili ndėrmjet veprave tė shumta qė krijoi, u dallua veēanėrisht pėr portretet. Ndėrmjet kėtyre portreteve ėshtė edhe njė portret i heroit tonė kombėtar, Gjergj Kastrioti Skendėrbeu.
Xhovani Batista Graci
Nė 4 maj 1925 u nda nga jeta Xhovani Batista Graci, fiziolog, qė u mor mjaft me sėmundjet ngjitėse dhe sidomos me malarjen. Ai pėrshkroi ciklin e plotė tė zhvillimit tė mikrobit tė kėsaj sėmundjeje , duke vėrtetuar se bartėsi i vetėm i tij ishte mushkonja anofele.
|
|
|
|
| |
|
EQREM BEJ VLORA, KUJTIME
Kohėt e fundit publiku shqiptar po lexon me shumė interes dy vėllimet me kujtime tė Eqrem bej Vlorės, botuar nga Shtėpia e Librit dhe Komunikimit. Ky botim i pėrshtatet mė sė miri titullit tė kolanės qė ky program ka pėrcaktuar: Bota Shqiptare.
Eqrem bej Vlora, njė nga pinjollėt e sė madhes dhe sė famshmes familjes Vlora, ka derdhur tė gjithė aftėsinė e penės dhe mendjes sė tij pėr tė plotėsuar nė masė tė rėndėsishme njė pjesė tė tablosė sė kombit tonė. Vėllimet, pėr mendimin tim, hedhin dritė mbi disa aspekte tė panjohura, ose tė njohura pak, ose tė njohura ndryshe prej nesh, tė mėsuar dhe tė ndikuar nga njė historiografi mė se pesėdhjetėecavjeēare.
Eqrem bej Vlora nuk ėshtė historian dhe as e pretendon njė vlerėsim tė tillė. Ai ka gjetur njė formė bukur tė zgjuar - kujtimet - pėr tė shprehur mendimet e veta mbi periudha tė rėndėsishme tė vetėvendosjes sė popullit shqiptar. Jeta e tij, e lidhur ngushtėsisht me fundin e Perandorisė Osmane dhe me lindjen e Shqipėrisė moderne, shėrben vetvetiu si njė pasqyrė e asaj kohe kontradiktore, tė pasur nė ngjarje, tė hidhur nė gjysmėpėrfundimet e saj, tė ēuditshme nė shumė shfaqje.
Ai qėndron nė njė farė mėnyrė mbi ngjarjet, duke qenė pjesėmarrjės nė to, dhe pėrpiqet tė ruajė me modesti nivelin e rolit qė ka pasur dhe tė mos shtojė asgjė qė mund tė interpretohet si protagonizėm. Ai na ngre perde tė shumta qė nuk ishin ngritur nė kėtė mėnyrė mė parė, sqaron dhe spjegon prapaskena, lidhje, pėrpjekje tė njerėzve tė harruar, role tė njerėzve tė para nėn pikėvėshtrimin e tij, copėza historie tė ndriēuara tjetėrsoj.
Ėshtė pikėvėshtrimi i pėrfaqėsuesit tė kulturuar dhe tė qytetėruar tė shtresės sė pasur shqiptare, tė privilegjuar nė shekuj nga pusheti qėndror osman, i njeriut tė bindur thellėsisht pėr rolin e rėndėsishėm nė jetėn shqiptare tė kėsaj shtrese dhe tė mos gjykimit tė pėrkatėsisė sė saj nė bashkėqeverisjen osmane. Por nga ana tjetėr, edhe i intelektualit qė ngrihet brenda vetes mbi pėrkatėsinė dhe kėrkon tė kuptojė rrugėt qė do tė sillnin pavarėsinė e Shqipėrisė. Vėrejtjet, pohimet, mendimet e tij mbi probleme tė ndryshme politike dhe historike shqiptare mund tė jenė tė diskutueshme, por nuk mund tė jetė e diskutueshme tabloja e jashtėzakonshme, e pėrshkruar me kulturė tė madhe e rrėfim tė pėrsosur e asaj kohe.
Nga Vlora deri nė kufinjtė mė tė largėt tė perandorisė osmane, syri i autorit na shpie edhe ne nė rrugė tė panjohura, nė shqiptarė tė habitshėm. Mendja e tij pėrpiqet tė kuptojė pse-nė e shqiptarėve dhe bashkė me tė edhe lexuesi. Bashkė me tė, edhe kur ai nuk e vė nė dyshim ose kur nuk e diskuton, ne hamendemi nė pse-tė e historisė sonė, nė kolaboracionizmin, nė ndasitė fetare, nė konvertimin fetar tė kryer aq mė lehtėsisht se tek popujt e tjerė, nė injorancėn dhe shkėlqimin, nė dhunėn dhe krenarinė, nė individin dhe jo ekipin, nė tė pasurit dhe tė varfėrit...
Ėshtė njė libėr qė, pėr bukurinė e rrėfimit, menēurinė qė gjen brenda tij, apsurinė e ngjarjeve dhe pjesėt e panjohura tė historisė sonė, tė familjve tė mėdha e tė jretės sė tyre intime, nuk e lėshon lehtė nga dora.
Diana Ēuli, Revista Spekter
|
|
|
|
