 |
 |
Thenie-Proverba |
 |
|
 |
|
Bylbyli njihet nė kėngė, njeriu nė punė
--- Populli
|
|
|
|
Reklama |
|
|
|
Menuja |
|
|
|
Vizitoret e castit? |
|
|
|
Kemi 120 vizitor(e) dhe 0 anetar(e) ne faqe ne kete moment.
Ju jeni vizitor anonim. Mund te rregjistroheni ne cast falas duke klikuar ketu
|
|
|
|
Perkujtimore |
|
|
|
Nje dite si kjo ...
2008
Komisioni Shqiptar i Janinės
Nė 3 maj 1877 nėn kryesinė e atdhetarit Abdyl Frashėri u formua Komisioni Shqiptar i Janinės, si organ kombėtar, i cili shtroi kėrkesėn pėr bashkim tė krahinave tė banuara nga shqiptarėt nė njė vilajet tė vetėm pėr t'u krijuar premisat pėr njė administratė unike dhe njė komb tė vetėm.
Kanan Maze
Nė 3 maj 1936 u nda nga jeta Kanan Maze, Hero i Popullit. Ishte ushtarak dhe njė figurė e shquar, qė u vu nė shėrbim tė Qeverisė sė Vlorės nė 1912-n, mė pas mori pjesė nė revolucionin demokratik tė qershorit dhe u dallua pėr trimėri nė luftėn e Vlorės tė '20-s.
Vinēenco Vela
Nė 3 maj 1820 u lind skulptori italian Vinēenco Vela, krijimtaria e tė cilit ėshtė e lidhur me lindjen e realizmit nė skulpturėn italiane tė shekullit tė 19. Veprat mė tė mira tė tij janė: statuja "Vilhelm Tel", pėrmendorja e Spartakut, relievi "Viktimat e punės", etj.
Ilia Mjeēnikov
Nė 3 maj 1845 lindi Ilia Mjeēnikov, biolog i njohur rus, njėri nga themeluesit e Embriologjisė, Mikrobiologjisė dhe Imuniologjisė; shkencėtari qė zbuloi fenomenin e Fotosintezės, formuloi teorinė e imunitetit fagocitar dhe tė prejardhjes sė organizmave shumėqelizore. E pėr tė gjitha kėto u nderua me ēmimin e madh Nobel.
|
|
|
|
| |
|
Magjia e filmit erdhi nė Shqipėri nė fund tė shekullit tė XIX, disa vite pas shpikjes sė famshme tė Lymierėve. Pas shfaqjes sė filmave nga disa opoeratorė shėtitės, kinemaja e parė u ngrit nė Shqipri nė Shkodėr, kinema "Grand ‑ Kino Skioptiko", nga austriaku Josef Stauber. Kinemaja u vendos nė njė mjedis tė shtėpisė sė Kol Idromenos, tė cilėn ai e kisdhte marrė me qera pėr njė periudhė 1- vjeēare. Kjo kinema funksionoi deri nė vitin 1914, kur filloi Lufta e Parė Botėrore.
Pas luftės nė vitet 20‑tė u ngritėn njėra pas tjetrės shumė kinema. Nė fillim nė Vlorė nga Kojdhel Zilja (Luari), kinema "Pėrparimi" nė 1920, mė pas nė Korēė kinema "Moderne" e me radhė kinema "Amerika", (1921), etj.
Nė pranverėn e vitit 1925, krijohet e para shoqėri kinematografike shqiptare, shoqėria "Kinema‑Theater Nacional", nė Tiranė nga vėllezėrit Beshiri, Xhuf Koljaka, Ferit Vokopola dhe Alqi Hodbari. Pėrfaqėsuesit e shoqėrisė kėrkuan ndihmė nga shteti pėr pėrjashtimin e paisjeve nga taksat doganore, njė subvencionim prej 20,000 frangash dhe dhėnien e ekskluzivitetit 15- vjeēar tė kinemave nė kryeqytet. Me gjithė kėrkesat e tyre tė pėrsėritura, ato u refuzuan me vendim tė Kėshillit tė Ministrave nr.8 dt. 3 janar 1926, nr.72, dt 22 maj 1926. Por kjo shoqėri e realizoi qėllimin e saj disa muaj mė vonė.
Mė 22 qershor 1926 u ēel kinemaja e parė e mirfilltė me pronarė shqiptarė, kinema "Nacional", ndėrtimet e sė cilės filluan qė nė vitin 1924, me arkitekt Skėnder Luarasin. Kjo ishte njė ngjarje e rėndėsishme nė jetėn kulturore artistike e vendit.
Mė vonė kinema "Nacional" ēeli degėt e saj nė disa qytete tė tjera tė Shqipėrisė si nė Durrės, Elbasan, Shkodėr, Vlorė, Berat, Gjirokastėr, Pogradec, Kavajė, etj, duke u bėrė Shoqėria mė e fuqishme nė zgjedhjen, importimin dhe shfaqjen e filmave nė Shqipėri.
Njė kohėsisht kjo shoqėri mė vonė u bė pronė e vetme e vėllezėrve Beshiri, ku peshėn kryesore e mban padyshim Jusuf Beshiri si dhe i vėllai Hysen Beshiri.
Duhet thėnė se kinemaja nuk shėrbente vetėm pėr shfaqjen e filmave, ajo u bė edhe njė qėndėr e rėndėsishme kulturore, pasi aty jepeshin edhe shfaqje me grupe e artistė tė huaj e nga vendi me skeēe, kuplete, parodi, sidomos nė mes tė seancave filmike. Kėshtu u krijua njė grup aktorėsh stabėl, tė cilėt mbulonin veprimtarinė e saj artistike.
Kinema Theater "Nacional" filloi e para shfaqjen e filmave me zė nė Shqipėri qė mė 27 korrik 1931. Kjo kinema u inagurua me filmin "Vjedhėsi i zemrave", ku interpretonin Armando Falconi, Meri Kid, etj. Para filmit u shfaq edhe njė kronikė nga pritja madhėshtore qė iu bė Ēaplinit nė ēeljen e Festivalit tė Venecias.
Pas vitit 1945, ui bė shtetėzimi i saj. Iu ndėrrua emri nga "Nacional" nė "17 nėntori", dita e ēlirimit tė Tiranės. Ajo shėrbeu si kinema deri nė vitin 1991. Nė vitet e para shėrbeu edhe si sallė gjyqi, ku zhvilloheshin "gjyqet e popullit" ndaj popullit. Pas vitit 1991, si pronė ajo iu kthye tė zotėve, por qė nuk e mori kurrė atė funksion qė u krijua. Pėr disa vite shėrbeu si sallė pėr seanca spirituale, apo mė sė fundi si bingo, derisa dha shpirt mė shkurt 2003. Kėshtu shembet me e vjetra dhe e para kinema me arkitekture moderne ne Shqiperi.
Nė vendimin 180 te vitit 2000, kur fillon puna per harten e monumenteve te Tiranes qe mbrohen nga shteti, thuhet se nga Kinema "17 Nentori" do te ruhet vetem fasada. Anetaret socialiste te Keshillit Bashkiak, u shprehėn pro prishjes se kinema "17 Nentorit".
Vendimi i marre per prishjen e kinemase nga kryebashkiaku shemb nje pjese te rendesishme te se djeshmes tiranase. Qytetaret e vjeter te ketij qyteti, e rendisin si nje nder veprat e rendesishme dhe jane kunder prishjes se saj. Por vendimi i marre nga Rama megjithe kundershtimin e opozites dhe te opinionit publik, pret tashme zbatimin dhe ndertimin e nje pallati dymbedhjete katesh.
|
|
|
|
