 |
 |
Thenie-Proverba |
 |
|
 |
|
Jane disa difekte qe po te perdoren mire, shkelqejne me shume se sa virtyti vete.
--- La Rochefoucauld
|
|
|
|
Reklama |
|
|
|
Menuja |
|
|
|
Vizitoret e castit? |
|
|
|
Kemi 155 vizitor(e) dhe 0 anetar(e) ne faqe ne kete moment.
Ju jeni vizitor anonim. Mund te rregjistroheni ne cast falas duke klikuar ketu
|
|
|
|
Perkujtimore |
|
|
| |
|
E paharruar do te mbetet veprimtaria kombetare e At Stath Melanit nga Permeti.
Historia e lavdishme e popullit shqiptar eshte e mbushur plot me ngjarja dhe figura te shquara, qe per geshtjen e shenjte te Atdheut, shkrine gjithe jeten e tyre dhe nuk u perkulen perpara asnje veshtiresie deri ne flijimin e jetes se tyre. Nder kleriket ortodokse qe njeh historia si martire te kombit radhiten: Papa Kristo Negovani, At Stath Melani, Dhimiter Misha, Papa Llambro Ballamaci etj., te cilet ashtu si patriote te tjere te shquar te fjales e te shkolles shqipe si Naum Veqilharxhi, Petro Nini Luarasi, Koto Hoxhi, Pandeli Sotiri e dhjetra te tjere, u ndoqen tere jeten, u burgosen, u torturuan e u helmuan ose u vrane barbarisht nga armiqte e kombit, sidomos nga grekërit, vetem e vetem se donin qe ashtu si ne familje, edhe ne shkolle e ne kishe, shoqeri e kudo te flitej e te shkruhej ne gjuhen shqipe, sepse luftonin kunder pretendimeve dhe synimeve shoviniste, luftonin per të drejtat legjitime, lirine, pavaresine dhe teresine tokesore te Shqiperise.
Nje nder keta patriote qe nuk e mposhten dot as ndjeket e persekutimet e Patrikanës se Stambollit e te regjimit to Sulltan Abdyl Hamitit, as nga ato te Fanarit grek dhe te andarteve greke, te viteve 1913-1914 e as nga hordhite rebele te Esat Pashe Toptanit dhe Mustafa Ndroqit, por qe gjithe jeten e vet dhe te familjes e shkriu per gjuhen shqipe, per shkollen shqipe, per kishen kombetare shqiptare, per lirine, pavaresine dhe teresine tokesore te Shqiperise, eshte edhe At Stath Melani.
Veprimtaria patriotike e At Stath Melanit, qe kap nje periudhe rreth 35 vjeçare dhe qe u zhvillua ne Stamboll, ne Shtetet e Bashkuara te Amerikes dhe mbi dhjete vjet ne Shqiperi, eshte e njohur ne brezat e moshuarte krahinave te Shqiperise Jugore dhe me gjere. Per veprimtarine atdhetar te tij hedhin drite nje mori shkrimesh, ne libra, gazeta e revista te kohes, qe kur ishte gjalle dhe pas renies deshmor, nepermjet te cilave dhe burimeve te shumta gojore, eshte arritur te jepet nje tabllo pak a shume e plote per veprimtarine e ketij patriot! Ai as pasurine e gjithe botes nuk e vinte perpara detyres se shenjte ndaj Atdheut.
Vleresimi qe i ka bere patrioti i degjuar, Mihal Grameno, qysh ne vitin 1907 si: "Atdhetar i flakte, i zgjuar dhe trim, si nje nga te paktët patriote qe perpiqeshin per te drejtat kombetare ne kohen e Sulltan Abdyl Hamitit", tregon se ai ka zhvilluar nje veprimtari te shquar qysh ne dhjetevjeçaret e fundit te shekullit XIX. Per te ka folur e shkruar me respekt Fan. S. Noli dhe shume patriote e bashkeluftetare te tij, shoqeri patriotike dhe redaksi gazetash. Veprimtaria e At Stath Melanit nuk kufizohet vetem ne fushen e propagandës e te organizimit. Ai ishte njekohesisht edhe nje luftetar i pa epur, per me teper nje komandant çete i zoti, qe paraprinte me shembullin e tij ne çdo ndeshje me armiqte. Qene bashkeluftëtar me me Riza Velçishtin, Mihal Gramenon, Çerçiz Topullin, Sali Butken, Hajredin Tremishtin, Kopi Tushemishtin, Pamdeli Çeçon, Mihal Dhosin, etj.
At Stath Melani vritet ne pusi nga andartët grekë më 24 Dhjetor 1917. Vrasja e At Stathit shkaktoi nje vale te madhe hidherimi jo vetem ne popullsn e krahinave te Permetit, Leskovikut dhe Kolonjes, por edhe te Gjirokastres, Tepelenes, Delvines, Sarandes, QamerisedheVlores, si dhe nder shqiptaret jashte atdheut ne SHBA dhe gjetke. U bene shume protesta tek autoritetet italiane te pushtimit, nepermjet te cilave kerkonin zbulimin dhe ndeshkimin e vrasesve. Me poshte jepet nje leter e zbuluar kohet e fundit derguar At Stath Melanit nga patrioti Ikonom Kozma Ikonomi. Kjo leter eshte derguar nga Iliasi i Himares, me 5 Mars 1917 pasi At Stathi u kthye ne Shqiperi nga Amerika ne fillim te vitit 1917. Letra u botua nga Dr. Thoma Çomora ne gazeten Illyria te dates 27-29 Nentor 1996, nder te tjera shkruhet:
"... O i nderuari dhe i dashuri im, mik dhe shok i istikamit... te kam rixha qe te tregosh shume kujdes, se me sa me thane, grekërit kane derguar pese asfalios (spiune) te kishave greke e serbe per te vrare e prere shqiptaret. Keto mi tha miku im Agajoti Koço Dhjako, qe ia kish thene Llambro Konduri, çobani ku kane fjetur ata te peste. Njeri nga ata kish thene se: "Ne jemi ata qe do tua rregullojme samarin, prandaj ta rnblidhni mendjen e te bashkoheni me ne...se atyre qe kundershtojne gjuhen greke, qe duan gjuhen shqipe ne te psallture dhe ne skoliat, ate gjuhe arixhifke, do tu presim koken e do tua dergojme ne Athine e qe atje, kryepeshkopi, do tua shpjere ne Stamboll te Patriku". Pese asfaliosit ishin: Jorgo Jankulla, Jani Maksakuli, Lefter Kakavja, Pano Perikliu dhe Sotir Jorgji. Jorgo Jankulla i pat thene çobanit Llambro Konduri se: "Ne Allvani kane ardhur shume njerez nga Greqia... per te vrare e per te prere te gjithe ata shqiptare, te çdo feje, e sidomos myslimane e katoliket qe jane kundra kishave ortodokse te Greqise dhe Serbise".
O At Stathi! Mos harro fare se pabesia e grekeve dhe e serbeve nuk kane fund. Dhamo Dhimoklisi qe eshte vellai im me tha se grekërit ne bashkepunim me serbet duan te hapin nje shkolle per prifter ortodokse ne Shqiperi dhe jashte saj ne Kosove e Çameri, per ti grekosllavizuar shqiptaret. Dhaskalet e ketyre shkollave jane pergatitur ne Vallahos te Janines, ne ate lanet shkolle te "Vorioepirit". Duhet te tregohemi syhapur se keto dy kisha te satanait kerkojne te shkaterrojne çdo gje tonen. Duan te hapin edhe nje shkolle greke ne Himare, se pretendojne qe Himara eshte Greqi. Jane kapur rruges, duke ardhur per ketej Arhimandriti Vasilis Simas dhe Ikonomi Angjelos Calimaqis me nje barre librash ne gjuhen greqisht, te ngarkuara ne tri mushka. Perkthyes kishin Jovan Dragiçin, nje serb qe dinte shume mire greqisht dhe shqip. Me anen e atyre librave perhapet zeri per te marre tokat tona. Kane dhe plot harta. Kerkojne Shqiperine njera deri lart mbi Vlore ta kene grekërit dhe pjesen tjeter ta marrin serbet. Por keta armiq i shpuri ne shteg dhe i zuri te gjalle, te tre, çeta e Thanas Denit, i cili i beri çeço dhe i detyroi ti rrefenin te gjitha, i zbertheu avokati Neço Duka. Me tha Dhimosten Gjoka, nje njeri qe ketu ne fshat e mbajne si me te mençurin sepse ka qene shume vite ne Misir se: "Ne nje kafene ne Vlore degjoi se ne Permet ka ardhur nje dhespot civil i quajtur Dhamaskinon, i shoqeruar nga dy vete, per tu marre me floras e faunas, por qe fshehurazi takohen me grekomane e fillosllave. Bejne tertype per te vrare ca njerez qe nuk u shkojne sipas uzhutit te tyre".
Te lutem At Stathi, per te gjithe ate qe kemi kaluar bashke ne kurbet, ku me shume kemi qene te pangrene sa te ngrene, ki kujdes se mos bie ne pusira dhe ke perte shkuar ne thiken e tyre! Une dhe ti i jemi kushtuar Shqiperise, prandaj e mbajme edhe ballin lart. Erdhem nga kurbeti per vendin tone dhe per shqiptaret. Vatanin e kemi me te kushtuar se çdo gje ne kete bote. Por Shqiperise tone o vella i eshte ngjitur si e pegera kisha greko-serbe e megaloidhese dhe Jugosllavise se madhe, te dyja kisha te thikaxhinjve. Ruaju Stathi! Dhe koburen e dyfekun mos i nda nga vetja se greket e serbet jane te pabese, pa din e pa iman. Jane dhelpra plaka! ... Te shrengoj per qafe e te puth, une miku yt, e shoku i istikamit..."
Ikonom Kozma Ikonomi nde Ilias, 5 Mars 1917
(Shenim: Letra duhet te jete e vitit 1917, pasi At Stathi u kthye nga Amerika ne fillim te vitit 1917. )
Prof. Apostol Kotani
|
|
|
|
