|
7 Prill 1939 |
||
Faqe 317 |
||
| luftės italo-greke. Qeveritarėt grek, tė verbuem prej lakmis me pėrvehtėsue Shqipnin e jugut, anmiqėsuen Shqiptarėt pėrsėri dhe hunnbėn rastin e andrruem pėr tė dėbue Italianėt prej Balkanit para se Hitleri tė ndėrhynte pėr tė nxjerrė prej baltės aleatin e tij fashist. Imperializmi i cekėt i udhėheqėsve tė Greqis, nė nji kohė kur ekzistenca e botės sė lirė ishte nė rrezik, i kushtoi shum shtrenjtė Britanis sė Madhe, e cila po pėrballonte vetem pushtetin ushtarak tė Gjermanis naziste. Mbas nji dinnni tė rreptė, ggjatė tė cilit qytetet e Shqipnis u bombarduen nga tri fuqi ajrore tė ndryshme, dhe ushtarėt italjan vdiqėn nga tė ftotit, pse strategėt e Romės nuk pritshin qi lufta tė shkonte kaq ggjatė, Hitleri leshoi divizionet e tij me tanke dhe topa tė motorizuem dhe zaptoi krejt Gadishullin balkanik mbrenda disa javėsh. U provue edhe nji herė nė rrethanat ma traggjike se shtetet e Balkanit gllabėrohen fatalisht nga nji fuqi e madhe sa herė qi mundohen me i hangėr kryet njani-tjetrit. Mbasi dėrrmoi fuqin ushtarake tė Greqis dhe Jugosllavis, Hitleri duket sikur i tha Mussolinit: Merri Shqipnin dhe Jugosllavin, ndėrsa nė Greqi do tė sundojė ushtėrija jeme.» Kjo shpjegohet mbasi nė Greqi kishin shkue ushtarėt britanik pėr tė ndalė pėrparimin e ushtėris ggjermane. Me humbje shum tė randa, forcat britanike muejtėn vetėm me vonue pėr pak kohė okupimin e Greqis nga Gjermanėt. Jugosllavija u shkatėrrue si shtet. Italija aneksoi drejtpėrdrejt Dalmacin dhe Sllovenin. Kosova dhe Ēamėrija u bashkuen me atdheun shqiptar qi nuk ishte ma i lirė. Simbas nji deklarate tė ministrit tė jashtėm Ciano nė senatin fashist, tetqindmijė Shqiptarė tė Kosovės dhie Dibrės u bashkuen me vllaznit e tyne qi kishin jetue tė lirė. Ironi e fatit e deshi qi |
ideali i Shqipnis etnike tė realizohej nė nji kohė kur atdheu i jonė ishte pushtue nga nji fuqi e huej. Shqiptarėt qi kishin jetue tė lirė vajtonin me tė drejte humbjen e pamvarėsis sė tyne, kurse pėr Kosovarėt bashkimi me Shqipnin e okupueme nga Italija ishte si nji rilindje kombėtare. Ata fituen tė drejtėn me ndie dhe me jetue si Shqiptarė pa frikė se mund tė burgosen, tė torturohen, tė dėrgohen nė Turqi ose edhe tė vriten. Kosova u pajisė me nji administratė shqiptare ndėn mbikeqyrjen e Italjanve si nė kusurin e Shqipnis. U ēelėn shkolla shqipe nė qytete dhe nė katunde pėr Kosovarėt e djegun me mesue nė gjuhėn amtare. Gėzimi me pa atdheun e bashkuem i bani Shqiptarėt me harrue pėr nji kohė se ishin ndėn sundimin e nji fuqije tė huej. Mjerisht edhe ky bashkim, qi u realizue nė saje tė okupatorit italjan, zggjati pėr aq kohė sa vazhdoi lufta e dytė botnore. Komunistėt ia dorzuen Kosovėn Jugosllavis sė Titos, mbasi kishin dėrgue atje brigadat partizane qi derdhėn ggjakun pėr me e shpėtue nga sundimi i Boshtit nazistofashist. Epilog Po e mbyll kėt kapitull me nji shėnim mbi Mbretin Zog mbas largimit tė tij prej Shqipnije. Mbasi kaloi nėpėr Greqi, Mbreti Zog, megjith Mbretneshėn qi shpėtoi ggallė pėr mrekulli, dhe me suitėn, u vendos nė Stamboll pėr disa muej. Nė vinggjillė tė luftės sė dytė botnore, Mbreti Zog, me gjith familjen mbretnore, shkoi nė Paris, tue udhėtue pėrmes Polonis dhe Skandinavis pėr mos me kalue nga Gjermanija. Meqi fuqit perėndimore nuk e pranuen Shqipnin si aleate dhe nuk njoftėn nji qeveri nė mėrgim, Mbreti Zog nuk muejti me shvillue nji veprimtari politike si kryetar shteti. Fill nnbas luftės sė dytė botnore Mbreti Zog, me |
|