 |
 |
Thenie-Proverba |
 |
|
 |
|
E thėna dhe e bėra janė shumė larg
--- Populli
|
|
|
|
Reklama |
|
|
|
Menuja |
|
|
|
Vizitoret e castit? |
|
|
|
Kemi 99 vizitor(e) dhe 0 anetar(e) ne faqe ne kete moment.
Ju jeni vizitor anonim. Mund te rregjistroheni ne cast falas duke klikuar ketu
|
|
|
|
Perkujtimore |
|
|
|
Nje dite si kjo ...
2008
Arma e Aviacionit Luftarak
Nė 24 prill 1951 u themelua nė Tiranė Arma e Aviacionit Luftarak. Nė fushėn e aeroplanėve u kryen edhe flutrimet e para demonstrative me aeroplanė luftarakė. Pas 10 vjtėsh u themelua Aviacioni Gjuajtės Ushatark Shqiptar.
Gazeta "The Bozton News Letter"
Nė 24 prill 1704 doli numri i parė i njėrės nga gazetat mė tė hershme amerikane, "The Bozton News Letter", ku shkruan edhe mjaft emigrantė shqiptarė nė Amerikė.
Daniel Defo
Nė 24 prill 1731 u nda nga jeta shkrimtari dhe gazetari i njohur anglez Daniel Defo, i cili u bė i njohur nė botė me romanin e tij tė famshėm "Aventurat e Robinson Kruzosė".
Ēlirimi i kampit nazist tė pėrqendrimit nė Dakau
Nė 24 prill 1945 forcat amerikane qė u angazhuan nė Luftėn e Dytė Botėrore ēliruan kampin nazist tė pėrqendrimit nė Dakau.
|
|
|
| |
|
Feja e shqyptarit ėshtė shqyptaria.
Pashko Vasa
Nga pikėpamja e besimit fetar, ilirėt ishin paganė. Ata besonin nė shumė hyjni (politeizėm) tė lidhura me jetėn dhe vdekjen. Dielli luante njė rol shumė tė rėndėsishėm nė pėrfytyrimet fetare tė ilirėve. Adhurimi i tij simbolizohej nė disa punime tė veēanta me karakter kulti, nė formė rrethi, tė kryqit tė thyer, etj.
Tempulli mė i lashtė, i njohur deri mė sot, ėshtė ai i Artemisit nė Apoloni, i ndėrtuar rreth vitit 525 para Krishtit dhe i vendosur nė kodrėn mė tė lartė tė qytetit.
Krishtėrimi nė Shqipėri u fut pėr herė tė parė rreth vitit 59 pas Krishtit, sipas dėshmisė sė apostullit Pal, i cili shkruante: "...Qė nga Jeruzalemi e pėrqark nė Ilirik u kam predikuar tė gjithėve Ungjillin e Krishtit".
Burimi kryesor i vargut tė papėve gjatė kėtyre shekujve ėshtė Libėr Pantificalis, qė ndodhet nė Vatikan. Nga njoftimet e kėsaj vepre del se, nga provincat ilire kanė hipur nė fronin e Shėn Pjetrit pesė papė. I pari ėshtė Papa Eleutheri (182-193) nga Nikopoja e Epirit tė Vjetėr. I dyti ėshtė Papa Gaius (283-296), kushėri u perandorit Dioklecian me origjinė ilire. Papa i tretė ėshtė Inocenti (401 - 417) nga fisi ilir Albanoi (Albanum), qė banonte midis Durrėsit dhe Dobrės. Papa i katėrt ėsht Gjoni apo Johani (640-642) nga Dalmacia, i cili vdiq i dėshpėruar nga mizoritė qė kryenin avarėt dhe sllavėt nė vendlindjen e tij. I pesti, Giovan Franēesko Albani, qė hipi nė fron mė 1700 me emrin Klementi XI.
Feja ortodokse depėrtoi nė viset shqiptare gjatė periudhės bizantine rreth vitit 323 pas Krishtit.
Feja muslimane hyri nė Shqipėri nė shekullin e XIV.
Ilirėt i dhanė bashkėsisė sė hershme tė krishterė njė nga etėrit dhe teologėt mė tė shquar kishtarė Shėn Jeronimin, tė quajtur Hieronymus (340-420). Ai lindi nė Stridon, nė kufirin lindor tė Dalmacisė dhe mbetet figurė e rėndėsishme fetare pėr pėrkthimin biblik tė tij, tė njohur si Vulgati Latin.
Niketė Dardani (330-414) me origjinė ilire, ėshtė autori i kryehimnit tė krishterė "Te Deum". Ky himn u bė kėnga mė e pėrhapur nė gjithė muzikėn korale duke dhėnė njė ndihmesė tė ēmuar nė zhvillimin e kulturės latine.
Ndėrtimi mė i vjetėr i kultit tė krishterė njihet Bazilika e Akropolit nė Butrint (shek. IV) dhe Bazilika e Tepes nė Elbasan (shek. IV-V).
Kodiku mė i vjetėr nė Shqipėri, i njohur shkencėrisht "Codex purpureus Beratinus" ėshtė zbuluar nė Berat nė vitin 1868 nga A.Aleksudhi dhe ėshtė studiuar e publikuar nga studiuesi francez P.Battifol mė 1884. Libri nė pergamenė ėshtė dorėshkruar nė gjuhė greke nė shek.VI dhe pėrmban pjesė nga ungjijtė e Mateut e tė Markut. Meqė ėshtė shkruar nė ngjyrė tė kuqe, ka marrė dhe emrin "I purpurt".
Ikonat mė tė vjetra nė Shqipėri janė tė shek.XII "Shėn-Mėri Odigitria" dhe "Dyert e bukura", nga kisha e shpellės sė Bllashtojnės, mbi liqenin e Prespės.
Pal Engjėlli (1416-1470), arqipeshkėvi i Durrėsit bashkėpunėtor i ngushtė i Skėnderbeut, mė 1462, la njė formulė tė pėrbėrė prej njė fjalie nė gjuhėn shqipe me tekst fetar, tė cilin prindėrit shqiptarė mund ta shqiptonin nė mungesė tė priftit gjatė pagėzimit tė fėmijės, qė vdiste.
Teksti origjinal nė shqip thotė: "Un tė peghesont pr emnit Atit e t'birit et' spertit senit." Kjo ėshtė shumė e ngjashme me shqipen e sotme letrare e cila do tė shkruante kėtė formulė: Unė tė pagėzoj nė emėr tė Atit e tė Birit e tė Shpirtit tė Shenjtė." Kjo fjali e shkurtėr ėshtė teksti mė i hershėm nė shqip qė ka dalė nė dritė deri sot. Ai u shkrua nė Mat, nė Shqipėrinė veriore, gjatė qėndresės heroike tė popullit shqiptar kundėr sulmeve tė ushtrisė osmane.
Ndėr xhamitė mė tė vjetra tė Shqipėrisė njihet xhamia e Varoshit nė Lezhė, e cila mė parė ishte kisha e Shėnkollit ku u varros Skėnderbeu dhe nė vitin 1478 u pėrshtat nė xhami.
Edhe kisha e Shėn-Stefanit nė kalanė e Shkodrės, pas pushtimit turk, u pėrshtat nė xhami nė vitin 1479.
Xhamia "Mbret" e Elbasanit, e ndėrtuar nė vitin 1492 njihet si mė e vjetra e ndėrtuar posaēėrisht pėr besimtarėt muslimanė.
Shkolla e parė katolike e dokumentuar nė gjuhėn shqipe u hap nė Velaj tė Mirditės mė 1638. Tė tjerat u hapėn nė Pllanė njė fshat afėr lumit Mat, mė 1638, nė Troshan mė 1639 dhe nė Shkodėr mė 1698. Si mėsues ishin Gjok Shqiptari, Filip Shkodrani dhe Dhimitėr Dhėrmiu.
Qėndra mė e rėndėsishme e prodhimit tė ikonave njihet Berati. Kėtu ka punuar piktori i shquar, Onufri, i biri, Nikolla, dhe Onufėr Qiprioti nė shekujt XVII-XVIII.
Mė 26 korrik 1919 komisioni peshkopal i Bostonit nė Amerikė shpalli kishėn autoqefale tė Shėn-Gjergjit me peshkop at Fan S. Nolin.
diploma tė ndryshme, dhe mė 10 dhjetor 1987 iu dha nė Oslo edhe ēmimi "Nobel" pėr paqen.
Mė 1967 u ndaluan tė gjitha llojet e besimeve nė Shqipėri duke u mbyllur kishat, xhamitė, teqetė dhe shkollat fetare. Pėr 23 vjet Shqipėria qe i vetmi vend ateist nė botė.
Nė vitin 1990, pas lėvizjes demokratike, besimi fetar u la i lirė dhe u rindėrtuan tė gjitha kishat e xhamitė dhe mjaft objekte tė tjera tė besimit fetar, si dhe u hapėn shkolla tė ndryshme fetare.
Mė 13 shtator 1922, Kongresi Ortodoks i Shqipėrisė, mbledhur nė Berat i pėrfaqėsuar nga 33 delegatė, shpalli Autoqefale Kishėn Ortodokse shqiptare dhe vendosi zhvillimin e meshės nė gjuhėn shqipe.
Mė 12 mars 1923, Kongresi Muhamedan i mbledhur nė Tiranė, ku morėn pjesė delegatė nga gjithė Shqipėria, shpalli autoqefale xhaminė shqiptare dhe shkėputi marrėdhėniet e vartėsisė nga Turqia.
Mė 1921 u zhvillua nė Tiranė Kongresi i Bektashinjve, ndėrsa mė 1926, selia e Krygjyshatės Botėrore u largua ngaTurqia dhe u vendos pėrfundimisht nė Shqipėri, me qendėr nė Tiranė.
Kombi shqiptar ka nderin qė i dha botės Anjezė (Gonxhe) Bojaxhiun, e quajtur Nėnė Tereza (1910-1997), e lindur nė Shkup nga njė familje shqiptare. Nėnė Tereza qė krijoi nė Kalkuta tė Indisė Kongregacionin e Misionarėve tė Bamirėsisė, njihet si bamirėsja mė e tnadhe e botės. Pėr punėn e saj tė madhe iu dhanė shumė ēmime e diploma te ndryshme, dhe me 10 dhjetor 1987 iu dha ne Oslo edhe cmimi "Nobel" per paqen.
Me 1967 u ndaluan te gjitha llojet e besimeve ne Shqiperi duke u mbyllur kishat, xhamite, teqete dhe shkollat fetare. Per 21 vjet Shqiperia qe i vetmi vend ateist ne bote.
Me 1990, pas levizjes demokratike, besimi fetar u la i lire dhe u rindertuan te gjitha kishat e xhamite dhe mjaft objekte te tjera te besimit fetar, si dhe u hapen shkolla te ndryshme fetare.
Nxjerre nga libri "Perla Shqiptare" te autorit Hilmi Kolgjegja
|
|
|
|
