 |
 |
Thenie-Proverba |
 |
|
 |
|
S'ka njeri pa nje te keqe.
--- Populli
|
|
|
|
Reklama |
|
|
|
Menuja |
|
|
|
Vizitoret e castit? |
|
|
|
Kemi 115 vizitor(e) dhe 0 anetar(e) ne faqe ne kete moment.
Ju jeni vizitor anonim. Mund te rregjistroheni ne cast falas duke klikuar ketu
|
|
|
|
Perkujtimore |
|
|
|
Nje dite si kjo ...
2008
Beteja e Shtimjes
Nė 18 prill 1881 u zhvillua beteja e Shtimjes dhe e Slivovės, njė nga luftimet mė tė rėndėsishme tė Lidhjes
Shqiptare tė Prizrenit kundėr forcave turke. Nė krye tė luftėtarėve shqiptarė ishte atdhetari Sulejman
Vokshi.
Nermin Falaski (Vlora)
Nė 18 prill 1921 u lind Nermin Falaski (Vlora), shkrimtare e studiuese, autore e veprave: "Lashtėsia e
gjuhės shqipe", "E nesėrmja e kohės", "Iliret, pellazgėt, etruskėt, shqiptarėt", "Gjurmė gjaku",
"Udhėkryqi", etj.
Xhon Fleming
Nė 18 prill 1945 u nda nga jeta shkencėtari anglez Xhon Fleming, shpikėsi i llambės termojonike
dyelektrodėshe apo, siē quhet ndryshe, Diodė. Gjithashtu shkencwtari propozoi edhe pėrdorimin e saj si
dedektor.
Albert Ajnshtajn
Nė 18 prill 1955 mbylli sytė njėri nga gjenitė e shkencės - Albert Ajnshtajn, autor i teorisė sė relativitetit, i
teorisė sė kuanteve tė dritės, i cili formuloi ligjin e Fotokimisė qė mban emrin e tij, punoi mjaft edhe pėr
problemet e kozmologjisė dhe mbi teorinė unike tė fushės. Nė vitin 1926 u nderua me ēmimin e madh
Nobel.
|
|
|
|
| |
|
Kjo organizatė, pas largimit tė Vidit, kur shumica e madhe e nacionalistėve u grumbullua nė Shkodėr, atje u zgjerua mė mirė dhe siē do tė shihet mė vonė ajo ėshtė bėrė promotorja e tė gjitha lėvizjeve kombėtare nė stabilizimin e shtetit tė ri mė 1924
Sejfi Vllamasi: Ballafaqime politike nė Shqipėri (13)
Nė kohėn e mbretėrimit tė Vidit, nė Durrės ishte mbledhur pjesa mė e madhe e patri-otėve shqiptarė, qė gjendeshin nė Shqipėri dhe jashtė Shqipėrisė, ndėr vendet e ndryshme tė botės, me qėllim qė gjithsecili tė jepte kontributin e tij pėr tė stabilizuar shtetin e ri shqiptar. Kėta idealistė, nė shu-micė tė rinj e me plot entuziazėm, jo vetėm qė nuk e njihnin popullin dhe zakonet e tij, por nuk njihnin as edhe njėri-tjetrin. Pra, pėr tu njohur mė afėr e mė mirė, sidomos nė punė e sipėr, dhe pėr tė transformuar fuqitė individuale nė njė fuqi kolektive tė orga-nizuar mirė e tė disiplinuar, u shfaq nevoja e domosdoshme tė formohej njė organizatė politiko-revolucionare e fshehtė me emrin Krahu kombėtar, e cila pėrfshinte gjithė nacionalistėt e asaj kohe, pleq e tė rinj, civilė e ushtarakė.
Kjo organizatė, pas largimit tė Vidit, kur shumica e madhe e nacionalistėve u grum bullua
nė Shkodėr, atje u zgjerua mė mirė dhe siē do tė shihet mė vonė ajo ėshtė bėrė promotorja e tė gjitha lėvizjeve kombėtare nė stabilizimin e shtetit tė ri mė 1924. Me okupimin e Vlorės prej rebelėve (nė atė kohė u ndodha atje i ardhur nga Durrėsi pėr tė takuar familjen time nė ullishtet e Vlorės, tė emigruar nga Kolonja e djegur prej grekėve, dhe mezi shpėtova nga ndjekjet e komisarit tė policisė rebele, Shero Eminit, duke arritur tė merrja vaporin e fundit pėr Durrės), gjithė Shqipėria e Mesme dhe viset deri te Ura e Maliqit hynė nėn juridiksionin e sistemit qeveritar tė tyre. Ata ushtarak-isht u organizuan dhe u forcuan aq mirė, saqė qeveria e Vidit nuk qe nė gjendje tė pėr-ballonte rrezikun qė i kėrcėnohej prej tyre. Gjashtė Fuqitė e Mėdha, qė kishin krijuar e garantuar shtetin e ri, kishin hyrė nė luftė kundėr njėri-tjetrit. Shtetin e ri e kishin ndihmuar financiarisht Austria me Italinė dhe tani nuk do tė mund ta ndihmonin mė. Pra nė kėto kushte tė brendshme e tė jashtme, Vidi, qeveria dhe pėrkrahėsit e tij, kurrsesi nuk mund ti bėnin ballė situatės, ndaj, i kėshilluar nga Austria, mė 3 shtator 1914, Vidi u largua nga Shqipėria. Njė pjesė e patriotėve shqiptarė emigrantė jashtė Shqipėrisė, ndėrsa pjesa mė e madhe, me tė cilėt kam qenė edhe vetė, shkoi e u strehua nė Shkodėr.
Ēka e shkaktoi kėtė tragjedi
Cilat janė shkaqet e kėsaj tragjedie qė u luajt mbi kurriz tė kėtij populli tė vogėl e tė dobėt? Kėto janė tė brendshme e tė jashtme.
Shkaqet e brendshme
Shqipėria, me vendimin e gjithė Fuqive tė Mėdha, nė Konferencėn e Londrės, u krijua si shtet i pavarur, por nė realitet populli shqiptar politikisht ka qenė i papėrgatitur pėr njė pavarėsi tė tillė. Megjithė qė nė shpirtin e popullit ndjenja e pavarėsisė gjithnjė ka ekzistuar dhe bile ka qenė e zhvilluar nė njė mėnyrė tė theksuar, ajo ka qenė disi primitive, individuale e deri diku krahinore dhe joracionale e kombėtare qė tI pėrshtatej kushteve dhe kėrkesave tė kohės. Ndėrgjegjja kombėtare, elementi mė krye-sor pėr pavarėsinė e njė kombi, ka qenė e paformuar nė popullin shqiptar, mbasi poli-tika e ēkombėtarizimit turk ka krijuar gjith-farė vėshtirėsi pėr ta lėnė atė nė njė letargji mesjetare. Duke e ndaluar atė tė lartėsohej nė nivelin e popujve fqinj, xhonturqit besonin se ia zhduknin mundėsitė e pavarė-sisė sė tij, e cila do tė qe njė shembull vdek-jeprurės pėr tė ardhmen e Perandorisė Otomane. Pėr turqit e vjetėr e tė rij greqizimi e sllaviz-mi i shqiptarėve ortodoksė, me anė tė kishės e shkollės, ka qenė mė i preferueshėm sesa qė ata tė bėheshin shqiptarė tė mirė dhe, nėn njė administratė tė pėrshtatshme e nė interes tė dy palėve, tė preferonin tė jetonin me Turqinė derisa tė fitonin pjekurinė e tyre pėr pavarėsi. Pėrveē politikės ēkombėtarizuese tė turqve, populli shqiptar, pėr arsye topografike tė vendit, i ndarė nė krahina tė shkėputura nga njėra-tjetra, ka bėrė njė jetė tė veēuar e si pasojė shumė tė dėmshme pėr tė ardhmen e tij. Nga ana e tjetėr, populli shqiptar gjatė historisė sė tij ka pėsuar edhe ndryshime tė tjera shoqėrore nė ndryshimin e besimeve, gjė qė e ka vėshtirėsuar edhe mė tepėr pro-cesin e formimit tė ndėrgjegjes kombėtare. Perandoria Otomane ka qenė e bazuar nė fe e jo nė kombėsi si ajo e Austro-Hungarisė. Nė tė cilėn myslimanėt shqiptarė nė teori kanė gėzuar mė tepėr tė drejta se tė krishterėt. Ēdo shqiptarit muhamedan, si individ, i njihej ēdo e drejtė qė kishte edhe njė turk, ndėrsa, si kombėsi, nuk i njihej asnjė e drejtė. Nė realitet vetėm njė pjesė e vogėl e shqip-tarėve muhamedanė ka fituar pozita me rėndėsi dhe ka siguruar pasuria kolosale, duke u bėrė vega e sulltanėve dhe duke u bėrė atyre shėrbime tė mėdha. Kėta kanė arrirė tė shtojnė pasuritė e tyre me anė tė grabitjeve e tė shfrytėzimeve qė i kanė bėrė popullit. Kėta krerė, me mjetet ekonomike qė kanė disponuar, kanė mundur tė krijojnė pozita tė privilegjuara nė pėrgjithėsi nė dėm tė popullit. Ndėrsa shumica dėrrmuese e popullit mysliman, pėrveē tė drejtės qė tė bėhej xhandar pėr tė lėnė kokėn nė ndjekjen e hajdutėve, ka pasur detyrime gjithfarėshe (pėrveē pjesės malore tė Shqipėrisė sė Veriut), si pagesa ashtu edhe shėrbime ushtarake shumėvjeēare, duke lėnė eshtrat ndėr lufta e sidomos ndėr kryengritjet e shpeshta nė shkretėtirat e Arabisė. Pėr shqiptarėt myslimanė emigrimi jashtė perandorisė ka qenė i ndaluar, gjė qė ata I ka privuar nga fitimet materiale e sidomos morale qė rrjedhin nga emigracioni duke qenė nė kontakt me botėn e jashtme.
(vijon)
|
|
|
|
