 |
 |
Thenie-Proverba |
 |
|
 |
|
Edhe durimi ka njė kufi
--- Populli
|
|
|
|
Reklama |
|
|
|
Menuja |
|
|
|
Vizitoret e castit? |
|
|
|
Kemi 108 vizitor(e) dhe 0 anetar(e) ne faqe ne kete moment.
Ju jeni vizitor anonim. Mund te rregjistroheni ne cast falas duke klikuar ketu
|
|
|
|
Perkujtimore |
|
|
|
Nje dite si kjo ...
2008
Tom Kola
Nė 19 prill 1943 u vra gjatw luftimeve me forcat pushtuese nė Domje tė Shkodrės Tom Kola, veprimtar i Luftės Antifashiste, Hero i Popullit.
Assemble of Songs and Dance
Nė 19 prill 1964 u themelua Ansambli i Kėngėve e Valleve tė Kosovės, qė dha mbi 50 koncerte nėpėr botė. Sot quhet Ansambli "Shota".
Paolo Veronese
Nė 19 prill 1588 mbylli sytė piktori i njohur italian Paolo Veroneze, i cili i pėrket Shkollės veneciane tė Artit. Punimet mė tė mira tė tij janė: "Garsia nė shtėpinė e Levit", "Dasma nė kanenė e Galileit", "Kalvari", "Triumfi i Venecias", etj.
Pier Kyri
Nė 19 prill 1906 vdiq Pier Kyri, njėri nga shkencėtarėt mė tė mėdhenj tė kohėrave, qė punoi bashkė me tė shoqen, Mari, zbuluan rrezatimin radioaktiv, si dhe futėn nė fizikė termin e radioaktivitetit. Nė vitin 1903 u nderuan mė ēmimin e madh Nobel.
George Gordon Byron
Nė 19 prill 1824 u nda nga jeta poeti i njohur anglez Xhorxh Gordon Bajron, autor i dramės "Manfredi", "Kaini", i romanit "Don Zhuani", dhe sigurisht i poemės madhore "Ēajld Harold", ndėr vargjet e sė cilės i kushton edhe njė vend Shqipėrisė.
|
|
|
|
| |
|
Kryengritja kundėr Vidit filloi nė njė kohė tė volitshme pėr armiqtė e vendit e pikėrisht kur populli i Shqipėrisė sė Jugut ka qenė i angazhuar nė njė luftė pėr jetė a vdekje me grekėt, pėr tė mbrojtur vendin e vet kundėr invadimit, kundėr autonomisė vorio-epiriote dhe qeverisė sė saj tė kryesuar nga Zografosi nga Qestorati. Po kėto lodra kriminale I bėnte edhe kryeministri i Serbisė, Pashiqi, pėr tė ngrehur njė qeveri tė llojit tė Zografit nė Dibėr nėn kryesinė e Arif Hiēmetit prej Kumanove
Sejfi Vllamasi: Ballafaqime politike nė Shqipėri (9)
Kryengritja e popullit tė Shqipėrisė sė mesme ka qenė njė komplot i ogranizuar nga armiqtė e brendshėm e tė jashtėm tė Shqipėrisė pėr tė penguar stabilizimin e shtetit shqiptar, tė krijuar nga gjashtė Fuqitė e Mėdha nė Konferencėn e Londrės, me Vidin si mbret, dhe pėr tė krijuar kėshtu kushte tė reja nė favor tė tyre, sipas qėllimeve qė ndiqte ēdo pjesė-marrės nė komplot. Armiqtė e brendshėm: a) Esat pashė Toptani me partizanėt e tij, qėllimi i tė cilit ka qenė tė pėrzėjė Vidin, tė rrėzojė qeverinė e tij dhe tė deklarohet vet kryetar i shtetit shqiptar; b) turkomanėt si Musa Qazimi, myftiu i Tiranės, dhe Qamil haxhi Feza (elbasanas) etj., tė cilėt donin bashkimin e Shqipėrisė sė Mesme me Turqinė, por nė qoftė se kjo do tė ishte e pamundur, atėherė zgjedhjen e Burhanedinit, tė birit tė sulltan Hamitit, si mbret i Shqipėrisė. Esati nė fillim pranon mendimin e turko-manėve me qėllim qė tė sigurojė bashkėpunimin e tyre pėr pėrmbysjen e situatės. Armiqtė e jashtėm kanė qenė: xhon-turqtė, Franca, Italia, Greqia, Serbia dhe Mali i Zi. Kėta tė gjithė, me pėrkrahjen efektive qė i bėnin Esatit dhe turko-manėve, donin copėtimin e Shqipėrisė. Ndėrsa masa kryengritėse, e fantazuar nga propaganda esadiste dhe e turkofilėve, donte tė pėrzinte Vidin e tu bashkonte prapė me Babėn. Populli i Shqipėrisė sė Mesme me njė karakter muskular dhe thellėsisht fetar, ka jetuar larg barbarizmave serbo-greke. Ky popull i udhėhequr prej njerėzve fanatikė e ambiciozė dhe me njė nivel politik tepėr tė ulėt, u hodh pa rezervė nė njė luftė fanatike kundėr vendit tė vet, duke u shėrbyer pa ditur armiqve tė jashtėm tė tij. Kryengritja kundėr Vidit filloi nė njė kohė tė volitshme pėr armiqtė e vendit e pikėrisht kur populli i Shqipėrisė sė Jugut ka qenė i angazhuar nė njė luftė pėr jetė a vdekje me grekėt, pėr tė mbroj-tur vendin e vet kundėr invadimit, kundėr autonomisė vorio-epiriote dhe qeverisė sė saj tė kryesuar nga Zografosi nga Qestorati. Po kėto lodra kriminale I bėnte edhe kryeministri i Serbisė, Pashiqi, pėr tė ngrehur njė qeveri tė llojit tė Zografit nė Dibėr nėn kryesinė e Arif Hiēmetit prej Kumanove. Musa Qazimi dhe Qamil Haxhi Feza, nė majin e 1914-tės bėnė Beselidhjen e Krujės, ku vendosėn luftėn kundėr Viditdhe bashkimin e Shqipėrisė me Turqinė me mbret Burhanedinin nė krye. Nė fil-lim tė qershorit ehli-kijami (populli kryengritės) zaptoi Krujėn dhe Kavajėn. Kryengritėsit nė vendet e shkelura for-monin kėshilla ndėr qytetet dhe fshatra, tė cilat zgjidhnin kėshillin e pėrgjithshėm, qė kish pėr mision kryesor drejtimin e kryengritjes. Mė 3 qershor, para se tė shkelej gjithė Shqipėria e Mesme, bėhet njė mbledhje e kėshillave nė Shijak, ku zgjidhet i pare Kėshilli i pėrgjithshėm si vijon: kryetar Mustafa Ndroqi (esadist) nėnkryetar Xhenabi Adili (xhonturk), major I ushtrisė turke, dhe komandant I pėrgjithshėm Qamil Haxhi Feza (turko-man) elbasanas. Kjo zgjedhje tregon njė koalicon tė bėrė me lėshime reciproke tė pjesėmarrėsve pėr njė qėllim tė pėr-bashkėt: ta pėrzėnė Vidin dhe ta rrėzojnė qeverinė e tij. Kryengritja vazhdonte tė pėrhapej. Mė 17 qershor fuqia qeveritaree Azisė Pashė Vrionit dezerton dhe Lushnja okupohet prej rebelėve, si dhe Elbasani mė 2 qershor. Mbas Elbasanit Ēermenika, Quksi dhe Mokra, njėra mbas tjetrės bashkohen me kryengritėsit. Pas okupimit tė Elbasanit, Korēa mbetet e shkėputur prej Durrėsit dhe e vetme pėrballė frontit grek. Prefektura e Korēės dėrgon njė fuqi mjaft tė organizuar prej vullnetarėve tė Kolonjės, rreth 400 veta, nėn komandėn e Izet Zavalanit, pėr tė hapur rrugėn e pėr tė siguruar lidhjet me Durrėsin. Kjo fuqi, sado qė u kėshillua prej patriotėve tė Pogradecit qė tė mos e fillonte luftėn nė Kodrat e Pleēishtit afėr Mokrės, mbasi ajo krahinė ishte bashkuar me kryengritėsit, e filloi luftėn kundėr fuqisė shumė mė tė madhe tė Osman Ēotės. Lufta u bė e ashpėr. Ibrahim Baēi prej Mokre, dhe Muharrem Udinishti u morėn krahėt kolonjarėve tė cilėt u detyruan tė tėrhiqen, duke lėnė afro 50 tė vrarė, midis tyre edhe Zalo bej Prodanin. Ky i fundit plak 75-vjeēar, luftoi nė shesh nė formė dueli me Azis Allėn, ku mbetėn qė tė dy. Tradhėtisht u vra edhe Gani Butka, i plagosur nė tėrhe-qje e sipėr, prej plumbave tė ardhur nga njė dritare nė Pogradec. Ethem bej Starova ka qenė kundėr fuqive vullnetare. Rebelėt pasi hynė nė Pogradec, shkuan deri te Ura e Maliqit. Kėtu u ndalėn pasi kėtė pike e kon-sideronin si kufirin qė ndante Shqipėrinė me Greqinė.
Emri i Sejfi Vllamasit, ndeshet nga njė mori dokumentash arkivore tė gjysmės sė parė tė shekullit XX. Janė dokumente tė burimeve vendase por edhe tė huaja. I lin-dur mė 1883 nė Kolonjė, nė vitet e para tė shekullit XX radhitej nė rrymėn e patri-otėve revolucionarė e demokratė. Situata e rrezikshme nė tė cilėn ndodhej Shqipėria dhe mbarė kombi shqiptar pas shpalljes sė pavarėsisė, bėri qė S.Vllamasi tė jetė gjith-njė e mė akvitė nė rrafshin politik. Ai ishte ndėr ata qė punuan pėr ta ēuar Lėvizjen tonė kombėtare nė vendimet e Kongresit tė Lushnjes. Nė vitin 1947 ai u arrestua dhe u dėnua me 10 vjet burg. Vdiq nė vitin 1975. Punėn serioze tė S.Vllamasit pėr pėrgatitjen e kujtimeve vetiake dhe tė vlerėsimeve historike, pėr njė periudhė 45 vjeēare, e kanė ēmuar jo vetėm historianėt, studjues tė perudhės sė rilindjes dhe tė pavarėsisė sė Shqipėrisė. Atė e kanė vlerė-suar edhe ata bashkėkohės tė tij, njohės tė ngjarjeve dhe tė figurave politike tė viteve 20-30. Libri ėshtė botuar nga Shtėpia Botuese Neraida, Tiranė. Botimi i dytė ka dalė nė shitje nė vitin 2000.
(vijon)
|
|
|
|
