 |
 |
Thenie-Proverba |
 |
|
 |
|
Gruas i duhet te zgjedhe: me nje burre qe pelqehet nga femrat, ajo nuk eshte e qete. Me nje burre qe nuk duhet nga femrat, ajo nuk eshte e lumtur.
--- Anatol France
|
|
|
|
Reklama |
|
|
|
Menuja |
|
|
|
Vizitoret e castit? |
|
|
|
Kemi 167 vizitor(e) dhe 0 anetar(e) ne faqe ne kete moment.
Ju jeni vizitor anonim. Mund te rregjistroheni ne cast falas duke klikuar ketu
|
|
|
|
Perkujtimore |
|
|
| |
|
Duke qenė se nė regjimin e ri po ndodhnin mė tepėr komedi se tragjedi, duke qenė se mė tepėr se despotic dhe tiranik ai ishte qesharak, ndodhi qė ai pak prestigj i qeverisė revolucionare u varros shumė shpejt
Eqrem Bej Vlora: Kujtime (10)
Fan Noli (Stilian Mavromati) u lind nė vitin 1883 nė fshatin shqipfolės tė Ibrik Tepesė, nė afėrsi tė Edrenesė. Pėrgatitjen pėr tu bėrė mė vonė ēu bė, ai ua detyron (rrjedhojė e politikės sė turqve pėr ti parė si grekė tė gjithė ortodoksėt, edhe kur ata flisnin gjuhė tjetėr) shkollave greke nė fshatin e lindjes dhe nė Stamboll. Pas mbarimit tė gjimnazit, ai jetoi disa kohė nė kryeqytetin turk, duke bėrė punė tė ndryshme. Meqė kishte prirje pėr aktor, filloi tė luajė nė skenėn e njė trupe tė vogėl teatrale nė skelėn e Galatas. Njė ditė fati e solli qė tė takohej me ca priftėrinj rusė. Zgjuarėsia dhe prirja e tij pėr studime filozofike tėrhoqėn vėmendjen e murgjėve tė cilėt vazhduan ta ndihmonin edhe mė tej, derisa ai u pranua nė njė seminar fetar nė Rusi. Pas gjashtė vjetėsh u dorėzua prift dhe pėr njohuritė e tij gjuhėsore, u dėrgua nė njė mision rus nė Amerikė. Kėtu filloi pėr Fan Nolin (emri i marrė si prift) karriera, ku ai u bė vėrtet i madh dhe fitoi mirėnjohjen e bashkatdhetarėve tė tij shqiptarė, lufta e tij pėr ēlirimin e kishės ortodokse tė Shqipėrisė nga ndikimi grek. Ideja nuk ishte e re: tė gjithė popujt e tjerė tė Ballkanit, nė rrjedhė tė shek. tė 19 ishin ndarė me mundim nga kisha greko-ortodokse nė Stamboll dhe kishin themeluar kishat e tyre autoqefale. Por askush nuk kishte guxuar, deri atėhere, tu tregonte 300.000 shqiptarėve ortodoksė rrugėn e emancipimit dhe tė pėrgatiste mjetet pėr kėtė. Sė pari Fan Nolit iu desh tė pėrkthente nė shqip tė gjitha tekstet e nevojshme pėr ritet fetare. Me zgjidhjen e kėsaj detyre tė nevojshme pėr ekzistencėn e njė pjese tė rėndėsishme tė kombit shqiptar, me themelimin e njė kishe shqiptare-ortodokse autoqefale, Fan Noli e futi veten nė radhėn e atdhetarėve mė tė mėdhenj shqiptarė. Nga pikėpamja politiko-partiake mund tė mos jesh me tė pėr qėndrimin e tij socialist, madje, herė-herė, komunist, por nė kėtė pikė nuk i duhet ngrėnė haku; ai e shpėtoi pjesėn ortodokse tė popullit shqiptar, pėr Shqipėrinė dhe pėr etninė shqiptare. Por ka edhe veti e merita tė tjera qė e radhisin atė ndėr burrat e mėdhenj tė popullit shqiptar. Veprimtaria e tij letrare shkonte nga pėrkthimet e shkrimeve kishtare deri tek ato tė Shekspirit dhe Gėtes, njė seri e pambarim veprash tė shkruara, tė gjitha me njė shqipe tė bukur, tė kuptueshme, ndonėse pakėz folklorike. Kėtė njeri pra, i cili pak kuptonte nga politika, e sidomos nga ajo qė quhet e tillė nė Shqipėri, i cili nuk kishte haber nga administrimi, e nxorėn nė krye. Dhe ēfarė nuk u bė me emrin e Fan Nolit, shumė herė madje edhe pa dijeninė e tij! Disa ditė pas hyrjes sė ēlirimtarėve nė Tiranė dhe para syve tė qeverisė, u bėnė ca gabime qesharake, apo mė mirė ti quajmė ēilimillėqe. Grupe tė rinjsh tė Bashkimit, veshur me ca rroba liri, njė shkėrbim i keq I uniformės fashiste, filluan tė bridhnin nėpėr Tiranė duke kėrkuar njerėz tė nderuar, tė cilėt i detyronin tė pinin vaj recini. Pėr botėkuptimin e tij konservativ si viktimė e kėtij poshtėrimi ishte shėnuar edhe deputeti Salih Efendiu nga Vuēiterrna e Kosovės. Nja njėzet bashkimistė e vunė nė mes viganin flokėverdhė dhe i zgjatėn, duke qeshur, shishen me vaj recini. Salih Efendiu e mori atė me qetėsi, u mbėshtet pas murit pranė dhe ia pėrplasi shishen me sa fuqi pati atij qė ishte mė pranė, pastaj nxori revolverin dhe thirri: Unė nuk jam nga ata qė mund tė turpėrohen nga plehra si ju. Nė qoftė se ju ngulni kėmbė qė tė mė jepni me pėrdhunė vaj recini, atėhere dijeni, ēdo gllėnjkė do tė kushtojė njė jetė njeriu. Kush ka dėshirė ta paguajė kėtė ēmim, le ta bėjė provėn e parė! Ata u shpėrndanė sakaq dhe u fshehėn si minjtė! Dhe ishin tė gjithė tė armatosur! Ja pra edhe njė dėshmi tjetėr se sa pak e njihnin karakterin e popullit shqiptar kėta gjysmė tė arsimuar, tė vjetėr e tė rinj, tė cilėt dėshironin tė sillnin nė Shqipėri ato qė kishin parė nė dhe tė huaj dhe qė ata i quanin reforma shoqėrore. Duke qenė se nė regjimin e ri po ndodhnin mė tepėr komedi se tragjedi, duke qenė se mė tepėr se despotik dhe tiranik ai ishte qesharak, ndodhi qė ai pak prestigj i qeverisė revolucionare u varros shumė shpejt. Vdekjet dhe vrasjet do ta kishin ndezur urrejtjen ndaj saj, por nuk do tė kishin prekur nderimin. Njė qeveri qė bėhet qesharake, ėshtė e mbaruar. Shkoi gjer atje sa merreshin me shaka edhe hapat seriozė dhe tė rrezikshėm tė autoriteteve. Pas marrjes sė pushtetit, qeveria ngriti njė gjykatė speciale, e cila lypsej tė dėnonte krimet e parties konservatore. Natyrisht njė vjegė pėr tė arrestuar gjithė ata njerėz qė ishin tė padėshiruar pėr qeverinė. Nė Berat u arrestua Neshat bej Vrioni, njė shakaxhi I njohur. Prokurori i drejtohet me rreptėsi: I pandehur! Ju akuzoheni se keni shkaktuar dhe keni marrė pjesė nė vėllavėrasje. Ēthua pėr kėtė akuzė? Po - i pėrgjigjet me tė qeshur Neshat beu - unė kam qenė aty kur u rrahėn vėllezėrit, por jo se rrahjen e shkaktova unė, sepse qė kur kanė ardhur nė kėtė botė vėllezėrit shqiptarė janė rrahur gjithmonė me njėri-tjetrin. Por pėr vrasje nuk bėhet fjalė! Unė i numėrova vėllezėrit pėrpara dhe pas rrahjes. Dhe ke parė ti? Nė numėrimin e dytė mė dolėn disa qindra vėllezėr mė shumė se nė tė parin! Gjyqtarėt e populli nė sallė ia krisėn gazit me tė madhe.
(vijon)
Ne vazhdimin tjeter do tė mund tė lexoni:
- Si e shpėtoi babanė e tij Eqrem Bej Vlora
- Si u arrestua Eqrem Bej Vlora
- Nė cilin burg u mbajt Eqrem Bej Vlora
|
|
|
|
