Cfare vargje i thur populli bukurise se femres shqiptare.
Kuptimi i ngjyrave ne dashuri
E kuqja - dashuri E bardha - fat dhe pasterti E verdha - xhelozi E zeza - seriozitet E gjelbra - gezim dhe shprese Manushaqja- s'duhet te me harrosh Portokall - te dua me shume sec me do ti Kafeja - fatkeqesi
Syri i zi - njeqind e nje mije Syri i shkruar - s'ka te paguar Syri blu - kryeveper Syri kafe - i pranueshem Syri i larush - as i vrare, as i falur
Shprehja "Te dashuroj" e shprehur ne vargje, duke lexuar shkronjat e para te cdo vargu:
Te gjithe flene, ja u be mesnate, endrrat si zog cukisin cdo krevat, dua te fle, po gjumi mu largua. Ah! syte e tu te qete s'po me lene, sonte te dyve epshi c'na u shtua. Heshtja na ndezi, vetmia dashuri kerkon. U tret nje yll ne qiellin e kristalte, ra diku, larg ashtu i flakeruar. Oh! po ta mirrte mallin tim te zjarrte, jastekun tend do ta kish perveluar.
Te zeza: floket, syte e vetullat Te bardha: lekuren, dhembet gushen Te kuqe: faqet, buzet, thonjte Te trasha: buzet, vithet, kembet Te medha: gjoksin, ballin, vithet Te ngushte: buzen, belin, vetullat Te gjata: qerpiket, qafen, shtatin Te harkuar: vetullat, pulpat, gjoksin.
TE MIRAT E GRUAS
Gruaja e mire eshte zonje shtepie ne shtepi, burrneshe nder komshi dhe me burrin ne gji. Gruaja e mire mban burrin e keq. Gruaja e mire nuk blihet me para, e keqja treqind qese.(qese = monedhe turke) Gruaja e mire e mbledh burrin ne shtepi. Gruaja e mire ne fillim eshte mjet defrimi, me vone ortak jete dhe ne pleqeri infermiere. Gruaja e mire po vdiq para burrit e le burrin jetim. Gruaja e mire njihet ne veshje te burrit. Gruaja e mire e ben burrin ta marre malli per shtepine. Gruaja e mire i ben burrit ato sherbime qe nuk ja ben askush tjeter. Gruaja e mire njihet ne dite te keqija. Gruaja eshte sqepari qe gdhend burrin. Gruaja zbut gurin, dhe jo burrin. Gruaja eshte miku me i afert i njeriut. Gruaja eshte pushimi i se djeles. Gruaja eshte gezimi dhe kripa e jetes. Gruaja e bukur eshte kryelarte, gruaja e ndershme e adhurueshme, gruaja e thjeshte eshte e shenjte. Gruaja eshte gjysma e dynjase(botes)!
TE KEQIJAT E GRUAS
Gruaja e keqe shet burrin e mire. Gruaja e keqe te prish me shoket. Gruaja e keqe i sheh burrit vetem anet e keqija. Gruaja e keqe qe nuk di te edukoje femijet, mundohet te edukoje burrin. Gruaja e keqe qe i ben femijet per vete, te nxjerr nga shtepia. Gruaja e te keqit behet kuvend me pune, gruaja e te mirit behet kuvend me llafe.
ANEKDOTA DHE TREGIME
"Burre e grua - mish e thua" Fjale e urte
Gruaja nevrike
Kur po hanin darke, burri i tha te shoqes: - Grua, buka qenka e papjekur. Gruaja, qe ishte shume nevrike, i rra burrit me lopate shpines dhe ia priti: - Shihe mire se nuk eshte e vertete. - Ne dac bjerr, ne dac mos bjerr, - ia ktheu i shoqi, - buka e papjekur eshte.
"Motra" e ashper
Njerit i shkuan disa miq per darke. E shoqja filloi shamaten me burrin dhe e qelloi me shpulla. Burri per te mos e ulur veten para miqve, u tha: - O miq, mos u cuditni, se e kam ca si te ashper kete "motren e madhe".
Martesa e plakut
Nje plaku i kishte vdekur e shoqja, dhe mori per grua nje vajze te re. - Perse e more gruan te re? - e pyeti njeri. - E mora te re, se ajo duke me pare mua do plaket, dhe une duke pare ate do te rinohem.
Gruaja e merzitur
Nena pyeti te bijen qe sapo ishte martuar: - Si kalon te burri? - Ne pergjithesi mire, - ia ktheu e bija, - por tri gjera me kane merzitur shume. - C'gje te ka merzitur? - Heren e pare me ka merzitur vjehrra, - tha e bija, - sepse djalin e ka mullixhi ne mes te ujit kur ajo thote: "Medet per djalin qe s'ka uje te pije!" Merzine e dyte ma shkakton vjehrri, i cili megjithese rri mes sobes dhe oxhakut me thote: "Nuse, ma ver nje gacė ne cibuk!" Por merzine me te madhe ma sjell burri, i cili kur ulemi te fleme, megjithese jam e zhveshur e ngjitas me te, me thote: - Grua a do te ma japesh faqen te ta puth?
Gruaja e fisme
Njeri mori gruan ne nje fis te mire. Gruaja ishte mjaft e zgjuar mirepo, meqe ishte rritur e perkedhelur, nuk i vinte per dore per punet e shtepise. Nje dite te shoqit iu mbush mendja ta ndante, prandaj i tha: - Grua, beji gati plackat se do te shkosh tek prinderit! - Tani kam qene tek prinderit, - ia ktheu e shoqja,- a mos ka ndodhur ndonje fatkeqesi? - Fatkeqesi nuk ka ndodhur, por te ka kerkuar babai, - genjeu i shoqi. E shoqja e kuptoi se kur te shkonte tek prinderit, i shoqi do ta ndante prandaj i tha burrit: - O burre desha te te pyes. Urdhero e fol! - ia ktheu i shoqi. - Desha te di perse nuk je i zgjuar si Sale Demiri? - Kaq tru me ka dhene Zoti, - ia priti i shoqi, - se ku te gjej te jem si Sal Demiri. - Edhe mua kaq mundesi me ka dhene Zoti per pune shtepie, - ia ktheu gruaja, - se dhe une kam qejf te jem me e mire se shoqet. - Grua! Bej dy kafe ti pijme bashke, - tha i shoqi, - sepse nuk kane thene kot qe gruaja e fisme "ja fjalen, ja djalin ta len..."
Nxjerre nga libri "Perla Shqiptare"
|
|