28 Nanduer 1912

28 Nandor 1912
Shkeputur nga "Historia e Shqipnis" e Z. Tajar Zavalani
në rast se Turkija sulmohej nga nji fuqi e madhe. Po të paraqitej rasti për ndarje tokash, Sërbija do të merrte të gjitha viset në veri dhe perëndim të Vargmalit Sharr, kurse pjesa e Bullgaris do të përbahej nga tokat në lindje të Maleve Rodop dhe të lumit Struma. Kusuri i Maqedonis do të përbante nji krahinë autonome. Në rast se nji zgjidhje e tillë bahej e pamundun, atëhere Maqedonija duhej të ndahej në tri pjesë; kufijt e Bullgaris të shtriheshin deri në brigjet perëndimore të liqenit të Ohrit, Serbija të merrte edhe nji copë të Shqipnis deri në qytetin Strugë. Carit të Rusis i lihej barra me caktue fatin e tokave rreth Shkupit dhe Dibrës. Dy muej mbas aleances serbo-bullgare u nënshkrue nji marreveshtje e njillojtë në mes të Bullgaris dhe Greqis. 1 vetmi ndryshim asht se, në ket traktat të fundit, nuk bahej fjalë për ndarje mirazi, domethanë se kush do të përvetësonte krahina, mbasi të shëmbej Perandorija Otomane. Përcipe, aleanca balkanike u paraqitë si nji masa difensive, domethanë se caktonte mënyrën e veprimit në rast të nji lufte shkaktue nga të tjerët. Kurse bisedimet e mësheftë në mes të shtatmadhnorivë të shteteve firmuese treguen se qëllimi i vërtetë ishte nji luftë agresive kundër Turkis. U hartuen plane për nji ofensivë të koordinueme të ushtërive sërbe, bullgare dhe greke; u caktue numri i divizioneve qi seicili shtet do të vinte në veprim për të realizue qëllimet e aleancës. Lufta e Balkanit u shpejtue nga triumfi i kryengritjes shqiptare. Sikur e thekson historiani anglez I. Marriott: "Greqija dhe Sërbija u alarmuen nga suksesi i Shqiptarve, të cilët kërkojshim tash haptazi vilajetet e Manastirit dhe të Shkupit. Me 8 tetor 1912, Kral Nikolla i Malit të Zi muer 1. J. Marriott - The Eastem Question faqe 13.		Faqe 222 inciativën me fillue luftën kundër Turkis. Pjestarët e tjerë të aleancës balkanike i dërguen nji ultimatum qeveris turke tue kërkue zbatimin e reformave në Maqedoni. Qeverija e Stambollit u përgjegj tue u shpallë luftë shteteve të Balkanit. Mbrenda pak ditve u duk se ushtërija turke nuk ishte ma arma e dikurshme. Entuziasmi që kishte ngjallë kryengritja e "Xhonturqve" ishte kthye në dishpërim dhe urrejtje kundër regjimit të ri. Kryengritja shqiptare e kishte shpejtue kët proces demoralizimi në mes të rekrutve të rij. Vetëm njësit e përbame nga ushtarë profesional luftuen me zotësin dhe trimnin e zakonshme, por qindresa e tyne, sado heroike, nuk mjaftoi par të ndalue hovin e ushtërive të aleancës balkanike. Europa u habit dhe u trondit nga disfatat qi pësoi regjimi i "Xhonturqve", i cili kishte ngjallë shum shpresa për të rimëkambë Perandorin Otomane. Pak dit mbasi u shpall lufta, ushtërija serbe fitoi betejën e Kumanovës dhe marshoi kundër Shqipnis. Në nji proklamatë drejtue trupave, mbreti Pjetër i Sërbis shpalli se qëllimi i qeveris së tij ishte me i prue "liri, barazi dhe vllaznim" Serbve dhe Shqiptarve pa dallim feje, qi vuejshin nden zgjedhën otomane. Pak kohë ma parë aggjentët e organizatës terroriste serbe "Dora e Zeze" kishin hye ne kontakt me Isa Buletinin dhe i kishin propozue bashkëpunim, tue i dhanë premtimin solemn se të drejtat kombëtare të Shqiptarve do të respektoheshin me shum kujdes. Natyrisht ky premtim nuk ishte i sinqertë mbasi nji mot ma parë kryeministri sërb Milovanoviç i kishte deklarue ministrit të jashtëm austriak Kontit Achrenthal, se Shqiptarët nuk ishin të zotët me qeveris vetvehten dhe prandaj duhej të pësonin fatin e Myslimanve të Algjeris. Me fjalë të tjera, në rast të
		Faqe ne vazhdim